La tor deu relòtge
Au moment de l’amassada deu 12 de mai de 1844, Guillaume Montespan, Cònsol Màger (“mèra”) de Mondonvila, e le siu conselh municipau, prepausan la creacion d’un “burèu de distribucion de despachas”, precursor de la pòsta. Mes le prefècte exigís una condicion : que la comuna se dòte d’un relòtge public veseder de tots. Coma le budgèt comunau es quasi inexistent, le Cònsol Màger prèsta alavetz la soma de 500 francs – soma considerabla a l’epòca – ende la construccion de l’edifici, que le siu debaish diviá mès tard servir de petita preson ! Coma le curat refusa de deishar establir un relòtge contra les murs de la glèisa, una tor serà donc bastida a l’emplaçament d’un calvari, que ne damòra la crotz, sus la d’ara enlà plan nomentada Plaça deu Relòtge. Es le rei Loís Felip, suu rapòrt deu siu ministre, qu’autorizarà la crompa d’un relòtge e d’una campana.
La tor, de fòrma exagonala, es quilhada entre 1844 e 1852 peu maçon Guillaume Rivas de Mondonvila, ambe calhaus de Garona e teulas rojas, talhadas a man, hornidas per la teulèra Montespan tota pròcha.